1 Mga Hari 2 – APSD-CEB & NRT

Ang Pulong Sa Dios

1 Mga Hari 2:1-46

Ang mga Tugon ni David kang Solomon

1Sa hapit nang mamatay si David, may mga tugon siya kang Solomon nga iyang anak. Miingon siya: 2“Hapit na akong mamatay. Busa pagpakalig-on ug pagmaisogon, 3ug tumana ang mga butang nga gipatuman sa Ginoo nga imong Dios. Sunda ang iyang mga pamaagi, ug tumana ang iyang mga tulumanon ug mga sugo nga nahisulat sa Kasugoan ni Moises, aron magmauswagon ka sa tanan mong buhaton, bisan asa ka paingon. 4Kon buhaton mo kini, tumanon sa Ginoo ang iyang gisaad kanako, nga kon ang akong mga kaliwat magakinabuhi nga matarong ug mosunod kaniya nga matinumanon ug matinud-anon sa tibuok nilang kinabuhi, kanunay gayod nga may usa kanila nga magahari sa Israel.

5“Dugang pa niini, nasayod ka kon unsa ang gihimo kanako ni Joab nga anak ni Zeruya. Iyang gipatay ang duha ka komander sa mga sundalo sa Israel nga sila si Abner nga anak ni Ner ug Amasa nga anak ni Jeter. Gipatay niya sila nga daw mga kaaway niya sa gira, sa panahon nga walay gira. Siya ang may tulubagon sa ilang kamatayon.2:5 Siya ang may tulubagon sa ilang kamatayon: sa literal, Gimansahan niya ang iyang bakos ug sandalyas sa dugo sa gira. 6Busa buhata ang angay kaniya sumala sa imong kaalam, ug ayaw itugot nga mamatay lang siya sa katigulangon nga malinawon.

7“Apan ipakita ang imong kaayo ngadto sa mga anak ni Barzilai nga taga-Gilead, ug pakan-a sila kanunay uban kanimo, kay gitabangan nila ako sa dihang miikyas ako gikan sa imong igsoon nga si Absalom.

8“Ayawg kalimti si Shimei nga anak ni Gera, nga usa ka Benjaminhon nga taga-Bahurim. Gitunglo niya ako pag-ayo sa dihang miadto ako sa Mahanaim. Apan sa dihang nagkita kami sa Suba sa Jordan, nanumpa ako kaniya sa ngalan sa Ginoo nga dili ko siya patyon. 9Apan karon, ayaw itugot nga dili siya masilotan. Maalamon ka, ug nahibalo ka kon unsa ang angay mong buhaton. Bisan tigulang na siya, ipapatay siya.”

10Unya namatay si David ug gilubong sa Jerusalem.2:10 Jerusalem: sa Hebreo, Lungsod ni David. 11Naghari siya sa tibuok Israel sulod sa 40 ka tuig—7 ka tuig sa Hebron ug 33 ka tuig sa Jerusalem. 12Si Solomon ang mipuli sa iyang amahan nga si David ingon nga hari, ug lig-on kaayo ang iyang gingharian.

Namatay si Adonia

13Unya, si Adonia nga anak ni Hagit miadto kang Batsheba nga inahan ni Solomon. Nangutana si Batsheba kaniya, “Maayo ba ang imong tuyo sa pag-anhi dinhi?” Mitubag si Adonia, “Oo, maayo. 14May ihangyo lang ako kanimo.” Nangutana si Batsheba, “Unsa kana?” 15Mitubag si Adonia, “Nahibalo ka nga ako na unta ang hari, ug gipaabot kini sa tibuok Israel. Apan sukwahi ang nahitabo; ang akong igsoon mao ang nahimong hari, kay mao kana ang gusto sa Ginoo. 16Karon, may ihangyo ako kanimo, kon mahimo ayaw ako balibari.” Nangutana si Batsheba, “Unsa man kana?” 17Mitubag si Adonia, “Palihog hangyoa si Haring Solomon nga ipaasawa kanako si Abishag nga taga-Shunem. Nasayod ako nga dili gayod siya mobalibad kanimo.” 18Mitubag si Batsheba, “Sige, sultihan ko ang hari.”

19Busa miadto si Batsheba kang Haring Solomon sa pagpakigsulti kaniya bahin sa hangyo ni Adonia. Pagkakita ni Solomon kaniya, mitindog kini gikan sa iyang trono sa pagsugat kaniya. Miyukbo si Solomon agig pagtahod sa iyang inahan, ug pagkahuman, milingkod siya sa iyang trono. Nagpakuha siya ug laing trono ug gipabutang dapit sa iyang tuo, ug gipalingkod didto ang iyang inahan. 20Miingon si Batsheba, “Aduna akoy gamay nga ihangyo kanimo, ug palihog ayaw ako balibari.” Miingon ang hari, “Unsa man kana? Sultihi ako, kay dili ko ikaw balibaran.” 21Miingon si Batsheba, “Ipaasawa si Abishag nga taga-Shunem sa imong igsoon nga si Adonia.”

22Miingon si Haring Solomon, “Nganong mohangyo ka man nga ipaasawa si Abishag kang Adonia? Basin kon hangyoon mo usab ako nga ihatag ko kaniya ang gingharian, kay magulang ko man siya ug milaban kaniya si Abiatar nga pari ug si Joab nga anak ni Zeruya!” 23Unya nanumpa si Haring Solomon sa ngalan sa Ginoo, “Hinaut nga silotan gayod ako sa Dios kon dili ko patyon si Adonia tungod niining iyang gihangyo. 24Ang Ginoo mao ang nagpili ug nagbutang kanako sa trono sa akong amahan nga si David. Gituman niya ang iyang saad nga ihatag niya ang gingharian kanako ug sa akong mga kaliwat. Busa ipanumpa ko sa buhi nga Ginoo nga mamatay si Adonia karon gayong adlawa.” 25Unya mimando si Haring Solomon kang Benaya, nga anak ni Jehoyada, nga patyon si Adonia, ug gipatay ni Benaya si Adonia.

26Unya miingon si Haring Solomon kang Abiatar nga pari, “Pauli sa imong uma sa Anatot. Angay ka man untang patyon, apan dili ko ikaw patyon karon kay ikaw ang gitugyanan sa Kahon sa Ginoong Dios sa dihang kauban pa ikaw sa akong amahan nga si David, ug nakig-ambit ka sa iyang mga pag-antos.” 27Busa gipapahawa ni Solomon si Abiatar sa iyang katungdanan ingon nga pari sa Ginoo. Ug natuman ang giingon sa Ginoo didto sa Shilo mahitungod sa panimalay ni Eli.

Namatay si Joab

28Si Joab wala motabang nga mahimong hari si Absalom, apan mitabang siya kang Adonia. Busa sa dihang nabalitaan niya ang pagkamatay ni Adonia, miikyas siya ngadto sa tolda sa Ginoo ug nanggunit sa mga sungay-sungay sa mga eskina sa halaran.2:28 Tan-awa usab ang 1:50. 29Sa dihang nabalitaan ni Haring Solomon nga miikyas si Joab sa tolda sa Ginoo ug didto duol sa halaran, gisugo niya si Benaya nga patyon si Joab. 30Busa miadto si Benaya sa tolda sa Ginoo ug giingnan si Joab, “Gawas diri, ingon sa hari!” Apan mitubag si Joab, “Dili ako mogawas; anhi na ako dinhi mamatay!” Mibalik si Benaya sa hari ug gisulti ang tubag ni Joab. 31-32Miingon si Solomon kang Benaya, “Himoa ang iyang giingon. Patya siya didto sa tolda ug ilubong, aron ako ug ang panimalay sa akong amahan dili maoy manubag sa pagpatay niya kang Abner nga anak ni Ner, ang komander sa mga sundalo sa Israel, ug kang Amasa nga anak ni Jeter, ang komander sa mga sundalo sa Juda. Gipatay niya kining inosente nga mga tawo nga wala makahibalo ang akong amahan. Mas matarong ug maayo sila kay kaniya. Karon panimaslan siya sa Ginoo sa iyang gihimo kanila. 33Siya ug ang iyang mga kaliwat mao ang manubag sa kamatayon niini nga mga tawo hangtod sa hangtod. Apan si David, ang iyang mga kaliwat, ug ang iyang gingharian hatagan sa Ginoo ug maayong kahimtang hangtod sa kahangtoran.”

34Busa giadto ni Benaya si Joab ug gipatay. Gilubong siya sa iyang yuta2:34 sa iyang yuta: sa literal, sa iyang balay. sa kamingawan. 35Unya gihimo sa hari si Benaya nga komander sa mga sundalo puli kang Joab. Ug ang gipuli niya kang Abiatar mao si Zadok nga pari.

Ang Kamatayon ni Shimei

36Unya, gipatawag sa hari si Shimei ug giingnan, “Pagpatukod ug balay alang sa imong kaugalingon sa Jerusalem ug didto puyo. Ayaw gayod pagbiya sa lungsod; ayaw pag-adto sa laing dapit. 37Sa higayon nga mobiya ka ug motabok sa sapa sa Kidron sigurado gayod nga mamatay ka, ug ikaw ra mismo ang mabasol kon mahitabo kini.” 38Mitubag si Shimei, “Maayo ang imong giingon, mahal nga hari; tumanon ko gayod kini!” Busa mipuyo si Shimei sa Jerusalem sa taas nga panahon. 39Apan paglabay sa tulo ka tuig, ang duha ka mga sulugoon ni Shimei miikyas ug miadto sa hari sa Gat nga si Akish, nga anak ni Maaca. Sa dihang nabalitaan kini ni Shimei, 40gisangonan dayon niya ang iyang asno ug miadto kang Akish sa Gat sa pagpangita sa iyang duha ka sulugoon. Nakita niya sila ug gidala pauli.

41Sa dihang nabalitaan ni Solomon nga mibiya si Shimei sa Jerusalem ug miadto sa Gat, ug nakauli na, 42gipatawag niya si Shimei ug giingnan, “Dili ba gipapanumpa ko man ikaw sa ngalan sa Ginoo ug gipahimangnoan nga sa higayon nga mobiya ka sa Jerusalem ug moadto sa ubang dapit sigurado gayod nga mamatay ka? Ug dili ba nga miingon ka nga maayo ang akong giingon ug tumanon mo kini? 43Nganong wala mo tumana ang imong gipanumpa sa Ginoo? Nganong wala mo tumana ang akong mando kanimo?”

44Unya midugang ang hari sa pag-ingon, “Sigurado nga nakahinumdom ka pa sa tanang daotan nimong gihimo ngadto sa akong amahan nga si David. Karon balosan ka sa Ginoo sa imong kadaotan. 45Apan ako panalanginan sa Ginoo, ug ang gingharian sa akong amahan nga si David magapabilin nga lig-on hangtod sa kahangtoran.”

46Unya gimandoan sa hari si Benaya nga patyon si Shimei. Busa gidala ni Benaya si Shimei sa gawas ug gipatay.

Milig-on pa gayod ang gingharian ubos sa pagdumala ni Solomon.

New Russian Translation

3 Царств 2:1-46

Последние наставления Давида Соломону

1Когда приблизился смертный час Давида, он дал своему сыну Соломону наставление.

2– Я ухожу путем всей земли, – сказал он. – Будь тверд, будь мужествен 3и исполняй то, чего требует Господь, твой Бог. Следуй Его путями и исполняй Его установления и повеления, Его законы и предписания, как написано в Законе Моисея, чтобы тебе преуспеть во всем, что бы ты ни делал и куда бы ни шел, 4и чтобы Господь исполнил Свое слово, которое Он сказал обо мне: «Если твои потомки будут следовать путями Господа и будут ходить предо Мной в истине от всего сердца и от всей души, то ты никогда не лишишься преемника на престоле Израиля».

5Далее, ты сам знаешь о том, что сделал мне Иоав, сын Саруи, что сделал он с двумя военачальниками Израиля – Авнером, сыном Нира, и Амасой, сыном Иефера. Он убил их, мстя во время мира за кровь, что была пролита на войне, и запятнал кровью войны пояс на бедрах и сандалии на ногах. 6Действуй по своей мудрости, но не дай его седой голове сойти в мир мертвых2:6 Евр.: «шеол». Шеол – место, где пребывают души умерших. То же в ст. 9. с миром.

7Сыновьям Верзеллия из Галаада яви милость, и пусть они будут в числе тех, кто ест за твоим столом. Они пришли ко мне, когда я бежал от твоего брата Авессалома2:7 См. 2 Цар. 17:27-29; 19:31-39..

8Еще у тебя есть Шимей, сын Геры, вениамитянин из Бахурима. Он осыпал меня страшными проклятиями в день, когда я шел в Маханаим. Когда он вышел встречать меня к Иордану, я поклялся ему Господом: «Я не предам тебя мечу». 9Но теперь не считай его невиновным. Ты мудрый человек, ты поймешь, что с ним сделать. Сведи его седую голову в мир мертвых в крови2:8-9 См. 2 Цар. 16:5-13; 19:15-23..

Смерть Давида

(1 Пар. 29:26-28)

10Давид упокоился со своими предками и был похоронен в Городе Давида. 11Он правил Израилем сорок лет – семь лет в Хевроне и тридцать три года в Иерусалиме. 12На престоле своего отца Давида сел Соломон, и царство его упрочилось.

Казнь Адонии

13Адония, сын Аггифы, пришел к матери Соломона Вирсавии. Вирсавия спросила его:

– С миром ли ты пришел?

– С миром, – ответил он.

14Затем он спросил:

– Могу ли я с тобой поговорить?

– Говори, – ответила она.

15– Ты знаешь, – сказал он, – что царство было моим, и на меня смотрел весь Израиль как на будущего царя. Но все изменилось, и царство перешло к моему брату – ведь оно было суждено ему от Господа. 16И вот, я прошу тебя об одном. Не откажи мне.

– Говори, – сказала она.

17Он сказал:

– Прошу тебя, поговори с царем Соломоном – тебе он не откажет, – чтобы он отдал мне в жены шунамитянку Авишаг.

18– Хорошо, – ответила Вирсавия. – Я поговорю о тебе с царем.

19Когда Вирсавия пришла к царю Соломону поговорить с ним об Адонии, царь встал, чтобы встретить ее, поклонился ей и сел на свой престол. Он велел принести престол для царской матери, и она села по правую руку от него.

20– У меня к тебе маленькая просьба, – сказала она. – Не откажи мне.

Царь ответил:

– Проси, моя мать; я не откажу тебе.

21И она сказала:

– Пусть шунамитянку Авишаг отдадут в жены твоему брату Адонии.

22Царь Соломон ответил матери:

– Зачем ты просишь для Адонии шунамитянку Авишаг? Проси уж для него и царство – он ведь мой старший брат, – да, проси для него, для священника Авиатара и для Иоава, сына Саруи!

23И царь Соломон поклялся Господом:

– Пусть Бог сурово накажет меня, если Адония не заплатит за эту просьбу жизнью! 24Верно, как и то, что жив Господь, Который утвердил меня и посадил меня на престоле моего отца Давида и укрепил мой дом, как и обещал, Адония сегодня же будет предан смерти!

25Царь Соломон отдал приказ Бенаю, сыну Иодая, и тот сразил Адонию, и он умер.

Наказание Авиатара и смерть Иоава

26А священнику Авиатару царь сказал:

– Ступай в Анатот, к своим полям. Ты заслуживаешь казни, но сегодня я не предам тебя смерти, потому что ты носил ковчег Владыки Господа перед моим отцом Давидом и делил все тяготы жизни с моим отцом.

27И Соломон отстранил Авиатара от Господнего священства, исполняя этим слово, которое Господь сказал в Шило о доме Илия2:27 См. 1 Цар. 2:27-36.. 28Когда новости дошли до Иоава, а Иоав поддержал Адонию, хотя и не поддержал Авессалома, он вбежал в Господень шатер и схватился за рога жертвенника. 29Царю Соломону доложили, что Иоав убежал в Господень шатер и находится у жертвенника. Тогда Соломон приказал Бенаю, сыну Иодая:

– Иди, срази его!

30Беная вошел в Господень шатер и сказал Иоаву:

– Так говорит царь: «Выходи!»

Но тот ответил:

– Нет, я умру здесь.

Беная доложил царю:

– Вот так ответил мне Иоав.

31Тогда царь приказал Бенаю:

– Сделай, как он говорит. Срази его и похорони, и тем очисть меня и дом моего отца от вины за невинную кровь, что пролил Иоав. 32Господь воздаст ему за кровь, которую он пролил, потому что он без ведома моего отца Давида напал на двух человек и убил их мечом. Оба они – Авнер, сын Нира, военачальник Израиля, и Амаса, сын Иефера, военачальник Иуды, – были праведнее и лучше его. 33Пусть вина за их кровь падет на голову Иоава и его потомков навеки. Но на Давиде и его семени, его доме и престоле пусть вечно будет Господень мир.

34Беная, сын Иодая, пошел, сразил Иоава и убил его, и его похоронили на его участке в пустыне. 35Царь поставил Бенаю, сына Иодая, над войском вместо Иоава и заменил Авиатара священником Цадоком.

Смерть Шимея

36После этого царь послал за Шимеем и сказал ему:

– Построй себе дом в Иерусалиме и живи там, а больше никуда не ходи. 37Знай, в тот день, когда ты уйдешь и пересечешь долину Кедрон, ты умрешь, и сам будешь виновен в своей гибели.

38Шимей ответил царю:

– Хорошо ты говоришь. Твой слуга сделает так, как сказал господин мой царь.

И Шимей оставался в Иерусалиме долгое время. 39Но три года спустя двое из рабов Шимея убежали к царю Гата Ахишу, сыну Маахи, и Шимею донесли:

– Твои рабы в Гате.

40Тогда он оседлал осла и отправился к Ахишу в Гат искать рабов. Так Шимей ушел и привел рабов из Гата.

41Когда Соломону доложили, что Шимей уходил из Иерусалима в Гат и вернулся, 42царь призвал Шимея и сказал ему:

– Разве я не взял с тебя клятву Господом и не предупредил тебя: «Знай, в тот день, когда ты пойдешь, куда бы то ни было, ты умрешь?». Ты тогда сказал мне: «Хорошо ты говоришь. Я буду послушен». 43Почему же ты не сдержал клятву Господу и не послушался моего повеления?

44Еще царь сказал Шимею:

– В сердце своем ты хранишь память обо всем том зле, которое ты сделал моему отцу Давиду. Теперь Господь воздаст тебе за твое злодеяние. 45А царь Соломон будет благословен, и престол Давида останется непоколебимым перед Господом вовеки.

46Царь отдал приказ Бенаю, сыну Иодая, и тот вышел и сразил Шимея, и убил его.

Так царство надежно упрочилось во власти Соломона.