1»”Cuando Darío el Medo estaba en el primer año de su reinado, le brindé mi apoyo y mi ayuda.
Los reyes del norte y del sur
2»”Pero ahora voy a darte a conocer la verdad. Van a levantarse en Persia tres reyes más y hasta un cuarto, el cual será más rico que los otros tres. En cuanto haya cobrado fuerza con sus riquezas, incitará a todos contra el reino griego. 3Surgirá entonces un rey muy aguerrido, el cual gobernará con gran autoridad y hará lo que mejor le parezca. 4Pero tan pronto como surja su imperio, se quebrará y se esparcirá hacia los cuatro vientos del cielo. Este imperio no será para sus descendientes, ni tendrá el poder que tuvo bajo su gobierno, porque Dios lo dividirá y se lo entregará a otros.
5»”El rey del sur cobrará fuerza, pero uno de sus comandantes se hará más fuerte que él y gobernará su propio reino con gran poder. 6Después de algunos años se convertirán en aliados. La hija del rey del sur irá al rey del norte para hacer una alianza. Pero perderá su poder y su linaje no sobrevivirá. En esos días será traicionada, junto con su escolta real, su padre y quien la apoyó.
7»”Pero se levantará uno de su familia en su lugar. Él atacará las fuerzas del rey del norte y entrará a su fortaleza; luchará contra ellos y saldrá victorioso. 8Se apoderará de las estatuas de metal de sus dioses, de sus objetos de oro y plata. Se los llevará a Egipto, dejando tranquilo al rey del norte durante algunos años. 9Luego el rey del norte invadirá los dominios del rey del sur, pero se verá forzado a volver a su país. 10Sus hijos se prepararán para la guerra, reunirán un gran ejército que, como una inundación, avanzará arrasándolo todo hasta llegar a la fortaleza.
11»”Enfurecido, el rey del sur marchará en contra del rey del norte, que será derrotado a pesar de contar con un gran ejército. 12Ante el triunfo obtenido, el rey del sur se llenará de orgullo y matará a miles; pero su victoria no durará 13porque el rey del norte reunirá a otro ejército más numeroso y mejor armado que el anterior y, después de algunos años, volverá a atacar al rey del sur.
14»”En esos tiempos muchos se levantarán contra el rey del sur, incluso gente violenta de tu pueblo, pero no saldrán victoriosos. Así se cumplirá la visión. 15Entonces el rey del norte vendrá y levantará rampas de asalto y conquistará la ciudad fortificada, pues las fuerzas del sur no podrán resistir; ni siquiera sus mejores tropas podrán ofrecer resistencia. 16El ejército invasor hará lo que quiera hacer, pues nadie podrá hacerle frente; se establecerá en la Hermosa Tierra y tendrá el poder para destruirla. 17Él se dispondrá a atacar con todo el poder de su reino, pero hará una alianza con el rey del sur: este le dará su hija en matrimonio, con miras a derrocar su reino, pero sus planes no tendrán el éxito esperado. 18Dirigirá entonces sus ataques contra las ciudades costeras y conquistará muchas de ellas, pero un general pondrá fin a su insolencia y lo hará quedar en ridículo. 19Después de eso, el rey del norte regresará a la fortaleza de su país, pero sufrirá un tropiezo y no volverá a saberse nada de él.
20»”Su sucesor enviará un recaudador de impuestos para mantener el esplendor del reino. Pero poco tiempo después ese rey perderá la vida, aunque no en el fragor de la batalla.
21»”Le sucederá una persona despreciable, al que no se le ha concedido el honor de la realeza, que invadirá el reino cuando la gente se sienta más segura y usurpará el trono por medio de intrigas. 22Arrasará como una inundación a las fuerzas que se le opongan; las derrotará por completo, lo mismo que al príncipe del pacto. 23Engañará a los que pacten con él y con un grupo reducido usurpará el trono. 24Cuando las provincias más ricas se sientan más seguras, las invadirá, logrando así lo que jamás lograron sus padres y abuelos. Repartirá entre sus seguidores el botín y las riquezas que haya ganado en la guerra, y hará planes para atacar las ciudades fortificadas. Pero esto no durará mucho tiempo.
25»”Con un gran ejército, descargará su poder y ardor sobre el rey del Sur. Este enfrentará la guerra con un ejército muy grande y poderoso, pero no podrá resistir, porque será traicionado. 26Los mismos que compartían su mesa buscarán su ruina; su ejército será derrotado por completo y muchos caerán en batalla. 27Sentados a la misma mesa, estos dos reyes pensarán solo en hacerse daño y se mentirán el uno al otro; pero esto de nada servirá, porque el momento del fin todavía no habrá llegado. 28El rey del norte regresará a su país con grandes riquezas, pero su corazón se opondrá al pacto santo; así que llevará a cabo sus planes y luego volverá a su país.
29»”En el momento preciso, el rey del norte volverá a invadir el sur, aunque esta vez el resultado será diferente, 30porque los barcos de guerra de las costas occidentales se opondrán a él y se desanimará. Entonces retrocederá y descargará su enojo contra el pacto santo. En su retirada, se mostrará bondadoso con los que renegaron de él.
31»”Sus soldados se dedicarán a profanar la fortaleza del Templo, suspenderán el sacrificio diario y luego establecerán la abominación que causa destrucción. 32Corromperá con halagos a los que hayan renegado del pacto, pero los que conozcan a su Dios se le opondrán con firmeza.
33»”Los sabios instruirán a muchos, aunque durante algún tiempo morirán a filo de espada, o serán quemados, o se les tomará cautivos y se les despojará de todo. 34Cuando caigan, recibirán muy poca ayuda, aunque mucha gente hipócrita se les unirá. 35Algunos de los sabios caerán, pero esa prueba los purificará y perfeccionará para que, cuando llegue el tiempo del fin, no tengan mancha alguna. Todavía falta para que llegue el momento preciso.
El rey se exalta a sí mismo
36»”El rey hará lo que mejor le parezca. Se exaltará a sí mismo, se creerá superior a todos los dioses, y dirá cosas contra el Dios de dioses que nadie antes se atrevió a decir. Su éxito durará mientras la ira de Dios no llegue a su colmo, aunque lo que ha de suceder sucederá. 37Ese rey no respetará a los dioses de sus antepasados, ni al dios que adoran las mujeres, ni a ningún otro dios, sino que se exaltará a sí mismo por encima de todos ellos. 38En su lugar, adorará al dios de las fortalezas; honrará a un dios que sus antepasados no conocieron, y le presentará costosas ofrendas de oro, plata y piedras preciosas. 39Con la ayuda de un dios extraño atacará las fortalezas más poderosas. Rendirá grandes honores a aquellos que lo reconozcan, pues en recompensa, los pondrá como gobernadores de grandes multitudes y les dará tierras.
40»”Cuando llegue el tiempo del fin, el rey del sur trabará combate contra el rey del norte, pero este responderá a su ataque con carros y caballos, y con toda una flota de barcos de guerra. Invadirá muchos países y los arrasará como una inundación. 41También invadirá la Hermosa Tierra, y muchos países caerán bajo su poder, aunque Edom y Moab y los jefes de Amón escaparán de sus manos. 42Extenderá su poder sobre muchos países; ni Egipto podrá salvarse. 43Se adueñará de los tesoros de oro y plata de Egipto, y de todas sus riquezas, y también someterá a los libios y a los cusitas.11:43 Es decir, gente de la parte superior de la región del Nilo. 44Sin embargo, le llegarán noticias alarmantes del este y del norte. En su furor se pondrá en marcha dispuesto a destruir y matar a mucha gente. 45Plantará su campamento real entre los mares,11:45 O entre el mar y. en el bello monte santo; pero allí llegará su fin y nadie acudirá en su ayuda.
1“Niadtong unang tuig sa paghari ni Darius nga Medianhon, ako ang mitabang ug milaban kang Michael.
Ang mga Hari sa Ehipto ug Syria
2“Karon, isulti ko kanimo ang kamatuoran: may tulo pa ka hari nga maghari sa Persia, ug ang ikaupat nga mosunod sa ila mas adunahan pa kay kanila. Mahimo siyang gamhanan pinaagi sa iyang bahandi, ug hagiton niya ang tanan nga makigbatok sa gingharian sa Greece. 3Unya, may moabot nga usa ka gamhanan nga hari. Sakopon niya ang daghang mga nasod, ug himuon niya ang iyang gustong himuon. 4Sa dihang gamhanan na gayod siya kaayo, mabungkag ang iyang gingharian ug mabahin sa upat ka direksyon sa kalibotan, apan dili ang iyang mga kaliwat ang magahari niini. Ang mopuli nga mga hari dili mahimong sama kaniya kagamhanan. Sa pagkatinuod kuhaon ang iyang gingharian ug ihatag sa uban.
5“Ang hari sa Ehipto11:5 hari sa Ehipto: sa literal, hari sa habagatan. mahimong gamhanan. Apan ang usa sa iyang mga heneral mahimong mas gamhanan pa kay kaniya, ug magahari kini sa mas dako nga gingharian. 6Paglabay sa pila ka tuig, magdinapigay kining duha ka gingharian, kay ipaasawa sa hari sa Ehipto ang iyang babayeng anak sa hari sa Syria.11:6 hari sa Syria: sa literal, hari sa amihan. Apan dili magdugay ang gahom sa babaye ingon man ang gahom sa hari sa Syria, kay patyon ang babaye apil ang iyang bana ug anak,11:6 anak: Mao kini sa ubang karaang mga teksto; apan sa Hebreo, amahan. ug ang mga sulugoon nga miuban kaniya.11:6 sulugoon nga miuban kaniya: o, nagasuportar kaniya.
7“Sa dili madugay magahari ang igsoon sa babaye didto sa Ehipto puli sa iyang amahan. Sulongon niya ang mga sundalo sa hari sa Syria ug sudlon ang pinarilan nga lungsod11:7 pinarilan nga lungsod: o, lig-ong depensa. Amo usab sa bersikulo 10, 19, 38. niini. Makig-away siya kanila ug magmadaogon siya. 8Dad-on niya sa Ehipto ang mga rebulto sa ilang mga dios ug ang ilang mahalon nga mga kabtangan nga hinimo sa bulawan ug plata. Sulod sa pila ka tuig, dili siya makiggubat sa hari sa Syria. 9Apan sa kaulahian sulongon siya sa hari sa Syria, apan mapildi ang hari sa Syria ug mobalik sa iyang kaugalingon nasod.
10“Magtigom ug daghang mga sundalo ang mga anak sa hari sa Syria aron pangandaman ang pagpakiggira. Mosulong sila nga daw baha nga dili mapugngan hangtod sa pinarilan nga lungsod sa hari sa Ehipto. 11Tungod sa kasuko sa hari sa Ehipto, makiggubat siya sa hari sa Syria, ug pildihon niya ang daghang mga sundalo niini. 12Tungod sa iyang kadaogan, magpasigarbo siya ug daghan pa gayod ang iyang laglagon. Apan dili siya magpabilin nga madaogon, 13kay magtigom pag-usab ang hari sa Syria ug mas daghan pa gayod nga mga sundalo kaysa una. Ug human sa pipila ka tuig sulongon niya pag-usab ang Ehipto uban sa iyang daghang mga sundalo ug kahimanan.
14“Nianang panahona, daghan ang makigbatok sa hari sa Ehipto. Usa niini mao ang bangis nimo nga mga isigka-Israelinhon. Himuon nila kini aron matuman ang panan-awon, apan mapakyas sila. 15Unya sulongon sa hari sa Syria ang usa ka pinarilan nga lungsod sa gingharian sa Ehipto. Libotan nila kini ug sudlon. Wala gayoy mahimo ang Ehipto apil ang ilang labing maayo nga mga sundalo, tungod kay mawad-an silag kusog sa pagsukol. 16Busa himuon sa hari sa Syria ang bisan unsa nga gusto niya nga himuon, ug wala gayoy makapugong kaniya. Sakopon niya ang Israel,11:16 Israel: o, Jerusalem. Sa Hebreo, nindot nga yuta. Mao usab sa bersikulo 41. ug hingpit kini nga mailalom sa iyang gahom. 17Nagtinguha gayod ang hari sa Syria sa pagsulong sa Ehipto uban sa tibuok nga kusog sa iyang gingharian. Apan makig-abin una siya sa hari sa Ehipto pinaagi sa pagpaasawa sa iyang anak ngadto sa hari, aron pinaagi sa iyang anak malaglag ang gingharian sa Ehipto. Apan dili molaban kaniya ang iyang anak. 18Busa sulongon niya ang mga lungsod duol sa dagat, ug daghan kanila ang iyang sakopon. Apan undangon sa usa ka komander ang iyang pagtamay sa uban, ug isumbalik kini kaniya. 19Busa mobalik siya sa pinarilan nga mga lungsod sa iyang kaugalingong dapit. Apan mapildi siya, ug mao na kini ang iyang kataposan.
20“Ang mopuli kaniya nga hari magsugo ug usa ka tawo nga mopugos sa mga tawo sa pagbayad ug buhis aron madugangan ang bahandi sa iyang gingharian. Hinuon, dili kini magdugay; mamatay siya, apan dili pinaagi sa kapungot o sa gira.
21“Ang mopuli kaniya usa ka tawong walay hinungdan, ug walay katungod nga mahimong hari. Mokalit lang siya ug tungha ug sakopon niya ang gingharian pinaagi sa limbong. 22Daghang kasundalohan ang iyang laglagon, ug patyon niya lakip ang pangulong pari.11:22 pangulong pari: sa literal, pangulo sa kasabotan. 23Makighiusa siya sa uban nga mga nasod ug pagkahuman limbongan niya sila. Mahimo siyang gamhanan bisan kon gamay lang ang iyang gingharian. 24Kalitan niya pagsulong ang mauswagong mga dapit sa usa ka probinsya, ug himuon niya ang wala mahimo sa iyang mga katigulangan kaniadto. Bahin-bahinon niya ngadto sa iyang sumusunod ang mga butang nga nailog niya gikan sa gira. Magplano siya sa pagsulong sa pinarilan nga mga lungsod, apan dili magdugaykining tanan.
25“Uban sa daghan niyang mga sundalo, mangisog siya sa pagsulong sa hari sa Ehipto. Apan makiggubat kanila ang hari sa Ehipto nga may daghan ug lig-on nga mga sundalo. Apan mapildi ang hari sa Ehipto tungod kay limbongan siya. 26Unayon siya sa iya mismong mga tawo. Busa mapildi ang iyang mga sundalo ug daghan kanila ang mangamatay.
27“Mag-atubang kining duha ka mga hari apan managsama silang nagpakaaron-ingnon ug maghunahuna ug daotan batok sa usag usa. Apan dili molampos ang ilang mga tinguha tungod kay wala pa moabot ang gitakda nga panahon. 28Mopauli ang hari sa Syria sa iyang dapit dala ang daghang mga bahandi. Apan magtinguha siya sa paglutos sa relihiyon sa mga katawhan sa Dios.11:28 relihiyon sa mga katawhan sa Dios: sa literal, balaan nga kasabotan. Buhaton niya ang iyang gusto ug human niini, mopauli siya sa iyang dapit.
29“Sa gitakda nga panahon, sulongon pag-usab sa hari sa Syria ang Ehipto, apan ang mahitabo niining higayona dili na sama sa nahitabo sa una: 30Sakay sa mga barko, sulongon sa mga taga-Kitim ang hari sa Syria. Tungod sa kalisang, moatras ang hari sa Syria, ug pahimungtan niya ang mga katawhan nga nagtuman sa balaan nga kasabotan. Pagkahuman mopauli siya, ug hatagan niyag pabor kadtong mga Israelinhon nga nagsalikway sa balaan nga kasabotan.
31“Sugoon sa hari sa Syria ang iyang mga sundalo sa pagpasipala sa templo nga nalibotan sa lig-on nga mga paril. Ipahunong niya ang adlaw-adlaw nga paghalad ug ipahimutang ang usa ka makalilisang nga butang nga magdalag kalaglagan. 32Ulog-ulogan niya ang mga daotan nga mga Israelinhon nga misalikway sa ilang relihiyon. Apan lig-on nga mobarog ug mosukol kaniya ang mga Israelinhon nga nakaila gayod sa ilang Dios.
33“Tudloan sa mga maalamon ang daghang mga tawo, apan lutoson sila sulod sa hamubo nga panahon. Ang uban kanila patyon pinaagi sa espada o sa kalayo, ug ang uban bihagon o kuhaan sa mga kabtangan. 34Niining paglutos kanila, gamay lang ang motabang kanila, ug daghang mga tawo nga dili matinud-anon ang mouban kanila. 35Ang uban sa mga maalamon lutoson aron mahimong putli o hinlo ang ilang kinabuhi hangtod moabot ang kataposan—ang panahon nga gitakda sa Dios.
36“Himuon sa hari sa Syria ang tanang buot niyang himuon. Isipon niya ang iyang kaugalingon nga labaw sa tanang mga dios, ug magsulti siyag mga pagpasipala batok sa Dios nga labaw sa tanang mga dios. Magmalampuson siya hangtod sa panahon nga ipadayag sa Dios ang iyang kasuko, tungod kay kinahanglan gayod nga mahitabo ang mga butang nga gitakda sa Dios nga mahitabo. 37-38Dili niya ilhon ang mga dios sa iyang mga katigulangan o ang dios nga gipangga sa mga kababayen-an. Ilhon hinuon niya ang iyang kaugalingon nga mas labaw kay kanilang tanan. Wala siyay laing pasidunggan nga dios gawas sa dios nga tigsulong sa pinarilan nga mga lungsod. Pasidunggan niya kini nga dios nga wala gani mailhi sa iyang mga katigulangan. Halaran niya kini ug bulawan, pilak, mahalong mga bato, ug uban pang mahalon nga mga gasa. 39Sulongon niya ang labing lig-on nga mga paril nga naglibot sa usa ka siyudad pinaagi sa panabang sa iyang langyaw nga dios. Pasidunggan niya ang mga tawo nga moila kaniya pinaagi sa paghatag kanilag katungdanan sa pagdumala sa daghang mga katawhan. Ug hatagan niya sila ug yuta isip ganti.
40“Pag-abot sa kataposan, makiggubat ang hari sa Ehipto sa hari sa Syria. Apan sulongon siya sa hari sa Syria nga may mga karwahe ug mga tigkabayo ug daghang mga barko. Sulongon niya nga daw baha ang daghang mga nasod ug laglagon. 41Sulongon niya lakip ang Israel, ug daghang mga tawo ang mangamatay. Apan makaikyas ang Edom, ang Moab, ug ang mga pangulo sa mga Amonihanon. 42Daghang mga nasod ang iyang sulongon, usa na ang Ehipto. 43Mapanag-iyahan niya ang mga bulawan, mga pilak, ug ang tanang bahandi sa Ehipto. Sakopon usab niya apil ang Libya ug ang Etiopia. 44Apan may mga balita gikan sa sidlakan ug amihan nga makapahasol kaniya. Busa mosulong siya sa dakong kapungot, ug daghang mga tawo ang iyang laglagon sa hingpit.11:44 laglagon sa hingpit: Ang Hebreo nga pulong nga gigamit dinhi nagkahulogan sa mga butang nga gihalad sa Ginoo pinaagi sa paghalad o paglaglag niini. 45Magpatindog siya sa iyang harianon nga tolda sa tunga-tunga sa dagat11:45 tunga-tunga sa dagat: sa Mediteraneo. ug sa matahom ug balaan nga bukid.11:45 matahom ug balaan nga bukid: diin nagtindog ang templo. Mamatay siya nga wala gayoy motabang kaniya.”
