Nnwom 78 – AKCB & TNCV

Akuapem Twi Contemporary Bible

Nnwom 78:1-72

Dwom 78

Asaf dwom.

1Me nkurɔfo, muntie me nkyerɛkyerɛ;

monyɛ aso mma mʼanom nsɛm.

2Mɛkasa wɔ abebu mu,

mɛka ahintasɛm, teteete nneɛma no,

3nneɛma a yɛate na yɛahu;

nneɛma a yɛn agyanom aka ho asɛm akyerɛ yɛn.

4Yɛremfa nkame wɔn mma;

yɛbɛka akyerɛ nkyirimma

Awurade nneyɛe a ɛfata nkamfo no,

ne tumi ne anwonwade a wayɛ no.

5Ɔyɛɛ ahyɛde maa Yakob

na ɔyɛɛ mmara wɔ Israel,

nea ɔhyɛɛ yɛn nenanom

sɛ wɔnkyerɛ wɔn mma,

6sɛnea ɛbɛyɛ a nkyirimma besua,

mpo mmofra a wonnya nwoo wɔn,

na wɔn nso akyerɛkyerɛ wɔn mma.

7Afei wɔde wɔn ho bɛto Onyankopɔn so,

na wɔn werɛ remfi ne nneyɛe,

na wobedi nʼahyɛde so.

8Wɔrenyɛ sɛ wɔn nenanom,

a na wɔyɛ asoɔdenfo ne atuatewfo,

wɔn a wonni Onyankopɔn nokware wɔ wɔn koma mu

na woyɛ honhom mu atorofo ma no no.

9Ɛwɔ mu sɛ na Efraim mmarima kurakura agyan,

nanso ɔko da no woguanee;

10Wɔanni Onyankopɔn apam no so,

wɔampɛ sɛ wodi ne mmara no so.

11Wɔn werɛ fii nea wayɛ,

anwonwade a wayɛ akyerɛ wɔn no.

12Ɔyɛɛ anwonwade wɔ wɔn nenanom anim,

wɔ Soan mantam a ɛwɔ Misraim asase so.

13Ɔkyɛɛ po mu na ɔde wɔn faa mu.

Ɔmaa nsu no gyinaa sɛ afasu.

14Ɔde omununkum dii wɔn anim awia

na ɔde ogyatɛn dii wɔn anim anadwo nyinaa.

15Ɔpaee ɔbotan mu wɔ sare so,

na ɔmaa wɔn nsu a ɛdɔɔso sɛ po;

16Ɔmaa asuti fii abotan mu

na ɔmaa nsu sen sɛ nsubɔnten.

17Nanso wɔkɔɔ so yɛɛ bɔne tiaa no,

wɔsɔre tiaa Ɔsorosoroni no wɔ sare no so.

18Wɔhyɛɛ da kaa aduan a wɔpɛ,

de sɔɔ Onyankopɔn hwɛe.

19Wɔkasa tiaa Onyankopɔn se,

“Onyankopɔn betumi ato pon wɔ sare so ana?

20Ɔde ade bɔɔ ɔbotan mu no, nsu tue fii mu,

na nsuwa sen buu so.

Na obetumi ama yɛn aduan nso?

Obetumi ama ne nkurɔfo nam ana?”

21Bere a Awurade tee nea wɔreka no, ne bo fuw yiye;

ne gya beguu Yakob so,

na nʼabufuwhyew sɔre tiaa Israel,

22efisɛ na wonni Onyankopɔn mu gyidi

anaasɛ ne nkwagye mu ahotoso.

23Nanso ɔkasa kyerɛɛ ɔsoro wɔ ɔhyɛ so;

na obuee ɔsorosoro apon.

24Ɔtɔɔ mana guu fam maa nnipa no sɛ wunni,

ɔmaa wɔn ɔsoro aduan.

25Nnipa dii abɔfo aduan;

ɔmaa wɔn aduan a wobetumi adi nyinaa.

26Ogyaa apuei mframa fi ɔsoro,

na ofi ne tumi mu bɔɔ atɔe mframa.

27Ɔtɔɔ nam sɛ mfutuma guu wɔn so,

nnomaa a wotu bebree sɛ mpoano nwea.

28Ɔma wɔbaa fam kɔɔ wɔn atenae,

ne wɔn ntamadan ho nyinaa.

29Wodidi maa aduan no boroo wɔn so

efisɛ ɔmaa wɔn nea wɔhwehwɛ.

30Nanso ansa na wobefi aduan a wɔhwehwɛ no ho,

bere a ɛhyehyɛ wɔn anom mpo no,

31Onyankopɔn abufuw sɔree wɔn so;

okum ahoɔdenfo a wɔwɔ wɔn mu

twitwaa Israel mmerante gui.

32Eyinom nyinaa akyi, wɔkɔɔ so yɛɛ bɔne;

nʼanwonwade akyi no, wɔannye anni.

33Enti otwaa wɔn nna so te sɛ ahuru

yɛɛ wɔn mfe awiei huhuuhu.

34Bere biara a Onyankopɔn bekum wɔn no, wɔhwehwɛ no

na wɔpere wɔn ho san ba ne nkyɛn.

35Wɔkaee sɛ Onyankopɔn yɛ wɔn botan,

sɛ Ɔsorosoro Nyankopɔn no yɛ wɔn Gyefo.

36Nanso wɔde wɔn ano bɛdaadaa no,

na wɔde wɔn tɛkrɛma atwa atoro akyerɛ no;

37wɔn koma nni no nokware,

na wonni nʼapam no so.

38Nanso na ɔyɛ ahummɔbɔ;

ɔde wɔn amumɔyɛ kyɛɛ wɔn

a wansɛe wɔn.

Mpɛn pii, ɔtwentwɛn nʼabufuw so

na wanhwie nʼabufuwhyew nyinaa.

39Ɔkaee sɛ wɔyɛ ɔhonam ara kwa,

mframa bi a ɛbɔ twa mu na ɛnsan nʼakyi.

40Mpɛn ahe na wɔansɔre antia no wɔ sare no so hɔ,

na mpɛn ahe na wɔamma ne werɛ anhow wɔ asase wosee no so!

41Wɔsɔɔ Onyankopɔn hwɛɛ bere biara;

na woyii Israel Ɔkronkronni no abufuw.

42Wɔn werɛ fii ne tumi no,

da a ogyee wɔn fii wɔn nhyɛsofo nsam no,

43da a ɔyɛɛ nsɛnkyerɛnne nwonwaso wɔ Misraim no

ne nʼanwonwade wɔ Soan mantam mu no.

44Ɔmaa wɔn nsubɔnten dan mogya;

wɔantumi annom wɔn nsuten mu nsu.

45Ɔmaa nwansenadɔm baa wɔn so bɛhaw wɔn

na mpɔtorɔ nso bɛsɛee wɔn asase.

46Ɔmaa tɛwtɛw bedii wɔn mfuw so aduan

na ɔde wɔn nnɔbae nso maa mmoadabi.

47Ɔde mparuwbo sɛee wɔn bobe

na ɔde sukyerɛmma sɛee wɔn ankye nnua.

48Ɔde sukyerɛmma kum wɔn anantwi

ɔde anyinam kum wɔn nyɛmmoa.

49Ohwiee nʼabufuwhyew guu wɔn so,

abufuw, anibere ne ɔtan;

abɔfo asɛefo kuw no.

50Ɔbɔɔ kwan maa nʼabufuw;

na wamfa wɔn nkwa ankyɛ wɔn,

mmom, ɔde wɔn maa ɔyaredɔm.

51Okunkum Misraimfo mmakan nyinaa,

Ham ntamadan mu nnipa mu abakan.

52Nanso oyii ne nkurɔfo fii mu sɛ nguankuw;

odii wɔn anim sɛ nguan wɔ sare no so.

53Odii wɔn anim dwoodwoo, enti wɔansuro;

nanso wɔn atamfo de, po asorɔkye bu faa wɔn so.

54Sɛɛ na ɔyɛ de wɔn baa nʼasase kronkron no ahye so,

bepɔw asase a ɔde ne nsa nifa gyee no.

55Ɔpam amanaman a wɔwɔ wɔn anim no

na ɔkyekyɛɛ wɔn nsase no mu maa wɔn sɛ wɔn agyapade;

ɔbɔɔ Israel mmusuakuw no atenase wɔ wɔn afi mu.

56Nanso wɔsɔɔ Onyankopɔn hwɛe,

na wɔsɔre tiaa Ɔsorosoroni no;

na wɔanni ne mmara so.

57Wɔyɛɛ sɛ wɔn agyanom, wɔanni nokware na wɔannya gyidi,

ahotoso nni wɔn mu na wɔte sɛ agyan a asɛe.

58Wɔde wɔn sorɔnsorɔmmea hyɛɛ no abufuw

na wɔn ahoni maa ne ninkutwe mu yɛɛ den.

59Onyankopɔn tee wɔn nka no, ne bo fuwii;

na ɔpoo Israel korakora.

60Ogyaw nʼatenae a ɛwɔ Silo no,

ntamadan a wasi wɔ nnipa mu no.

61Ɔde Apam Adaka a ɛyɛ ne tumi no kɔɔ nnommum mu,

nʼanuonyam kɔɔ atamfo nsam.

62Ɔde ne nkurɔfo maa afoa;

ne bo fuw nʼagyapade yiye.

63Ogya hyew wɔn mmerante kum wɔn,

na wɔn mmabaa annya ayeforohyia dwom anto;

64Wɔn asɔfo wuwuu afoa ano,

na wɔn akunafo antumi ansu.

65Afei Awurade sɔree sɛnea ofi nna mu no,

sɛnea ɔbarima a wabow nsa nyan fi nnahɔɔ mu no.

66Ɔbobɔɔ nʼatamfo ma woguan kɔɔ wɔn akyi;

ɔhyɛɛ wɔn aniwu afebɔɔ.

67Afei ɔpoo Yosef ntamadan no,

na wamfa Efraim abusuakuw no nso;

68Na mmom, ɔfaa Yuda abusuakuw no,

Bepɔw Sion a ɔdɔ no no.

69Osii ne kronkronbea te sɛ sorɔnsorɔmmea,

te sɛ asase a etim hɔ daa.

70Oyii ne somfo Dawid,

ɔfrɛɛ no fii nguannan mu;

71fii nguan akyi na ɔde no bae

se ɔmmɛyɛ oguanhwɛfo mma ne nkurɔfo Yakob,

mma Israel a wɔyɛ nʼagyapade.

72Na Dawid de koma pa hwɛɛ wɔn so

na ɔde ne nimdeɛ dii wɔn anim.

Thai New Contemporary Bible

สดุดี 78:1-72

สดุดี 78

(มัสคิล78:0 หัวเรื่องสดุดี 78 คงจะเป็นศัพท์ทางวรรณกรรมหรือทางดนตรีของอาสาฟ)

1ประชากรของข้าพเจ้าเอ๋ย จงฟังคำสอนของข้าพเจ้าเถิด

จงรับฟังวาจาจากปากของข้าพเจ้า

2ข้าพเจ้าจะเอื้อนเอ่ยคำอุปมา

ข้าพเจ้าจะเผยสิ่งที่ซ่อนเร้นไว้ตั้งแต่โบราณกาล

3สิ่งที่เราได้ยินและได้ทราบ

สิ่งที่บรรพบุรุษของเราบอกต่อๆ กันมา

4เราจะไม่ปิดบังไว้จากลูกหลานของพวกเขา

จะบอกแก่คนรุ่นต่อมา

ถึงบรรดาพระราชกิจอันสมควรแก่การสรรเสริญขององค์พระผู้เป็นเจ้า

ถึงฤทธานุภาพของพระองค์และการอัศจรรย์ต่างๆ ที่พระองค์ได้ทรงกระทำ

5พระองค์ทรงวางกฎเกณฑ์สำหรับยาโคบ

และตั้งบทบัญญัติในอิสราเอล

ซึ่งทรงบัญชาบรรพบุรุษของเรา

ให้สอนลูกหลานของพวกเขา

6เพื่อชนรุ่นหลังจะได้รู้

แม้แต่ลูกหลานที่จะเกิดมา

และถึงคราวที่พวกเขาจะต้องบอกลูกหลานของตนต่อไป

7เพื่อพวกเขาจะได้วางใจในพระเจ้า

และไม่ลืมสิ่งที่พระองค์ทรงกระทำ

และจะปฏิบัติตามพระบัญชาของพระองค์

8พวกเขาจะได้ไม่ต้องเป็นเหมือนบรรพบุรุษ

ซึ่งดื้อดึงและชอบกบฏ

จิตใจไม่จงรักภักดีต่อพระเจ้า

จิตวิญญาณไม่ซื่อสัตย์ต่อพระองค์

9แม้ชนเผ่าเอฟราอิมมีธนูเป็นอาวุธครบครัน

ก็ยังหันหลังวิ่งหนีไปในยามสงคราม

10เพราะเขาไม่รักษาพันธสัญญาของพระเจ้า

ไม่ยอมดำเนินชีวิตตามบทบัญญัติของพระองค์

11เขาลืมสิ่งที่พระองค์ได้ทรงกระทำ

ลืมการอัศจรรย์ต่างๆ ที่ได้ทรงสำแดงแก่เขา

12พระองค์ทรงทำการอัศจรรย์ต่อหน้าต่อตาบรรพบุรุษของเขา

ในดินแดนอียิปต์ ในเขตแดนโศอัน

13พระองค์ทรงแยกทะเลและนำพวกเขาเดินข้ามไป

พระองค์ทรงทำให้น้ำตั้งขึ้นเป็นกำแพง

14พระองค์ทรงนำเขาด้วยเมฆในยามกลางวัน

และด้วยแสงจากไฟในยามกลางคืน

15พระองค์ทรงแยกศิลาออกในถิ่นกันดาร

ประทานน้ำพุ่งขึ้นมามากมายเหมือนทะเลให้เขาดื่ม

16พระองค์ทรงทำให้ธารน้ำไหลออกมาจากศิลา

และให้น้ำไหลรินดั่งแม่น้ำ

17ถึงกระนั้นพวกเขาก็ยังคงทำบาปต่อพระองค์

กบฏต่อองค์ผู้สูงสุดในถิ่นกันดาร

18พวกเขาจงใจลองดีกับพระเจ้า

โดยเรียกร้องอาหารที่อยากกิน

19เขาต่อว่าพระเจ้าว่า

“พระเจ้าทรงจัดสำรับ

ในถิ่นกันดารได้หรือ?

20เมื่อทรงตีหิน น้ำก็พุ่งออกมา

ลำธารไหลล้น

แต่พระองค์จะประทานอาหารให้พวกเราได้ด้วยหรือ?

พระองค์จะประทานเนื้อให้คนของพระองค์ได้ด้วยหรือ?”

21เมื่อองค์พระผู้เป็นเจ้าทรงได้ยิน พระองค์ก็กริ้วยิ่งนัก

เพลิงของพระองค์เผาผลาญยาโคบ

พระพิโรธพลุ่งขึ้นต่อสู้อิสราเอล

22เพราะพวกเขาไม่ได้เชื่อในพระเจ้า

หรือไว้วางใจว่าพระองค์จะทรงช่วยกู้ได้

23ถึงกระนั้นพระองค์ยังทรงบัญชาฟ้าเบื้องบน

และทรงเปิดประตูสวรรค์

24พระองค์ทรงให้มานาโปรยปรายลงมาเป็นอาหารของพวกเขา

พระองค์ประทานธัญญาหารจากฟ้าสวรรค์แก่พวกเขา

25มนุษย์ได้กินอาหารของทูตสวรรค์

พระองค์ประทานอาหารแก่พวกเขาจนอิ่มหนำ

26พระองค์ทรงให้ลมตะวันออกมาจากฟ้าสวรรค์

และทรงนำลมใต้มาโดยพระเดชานุภาพ

27พระองค์ทรงให้เนื้อตกลงมามากมายดั่งฝุ่น

คือฝูงนกคลาคล่ำดั่งเม็ดทรายที่ชายทะเล

28พระองค์ทรงกระทำให้นกเหล่านั้นลงมาที่ค่ายพักแรม

รอบๆ เต็นท์ของพวกเขา

29พวกเขาได้รับประทานจนอิ่มหนำ

เพราะพระองค์ประทานให้จนสมอยาก

30แต่ก่อนที่พวกเขาจะอิ่ม

ขณะที่เนื้อยังคาปากอยู่

31พระพิโรธของพระเจ้าก็พลุ่งขึ้นต่อพวกเขา

พระองค์ทรงประหารคนกำยำล่ำสันที่สุดของพวกเขา

และทรงสังหารคนหนุ่มของอิสราเอล

32ทั้งๆ ที่เห็นทั้งหมดนี้แล้ว พวกเขาก็ยังคงทำบาปต่อไป

ทั้งๆที่เห็นการอัศจรรย์ต่างๆ ของพระองค์ พวกเขาก็ยังไม่เชื่อ

33ดังนั้นพระองค์จึงทรงทำให้วันคืนของเขาจบลงอย่างสูญเปล่า

และทำให้ปีเดือนของเขาจบลงด้วยความหวาดหวั่นพรั่นพรึง

34เมื่อใดก็ตามที่พระเจ้าประหารพวกเขา พวกเขาจะแสวงหาพระองค์

พวกเขาจะกระตือรือร้นหวนกลับมาหาพระองค์อีกครั้ง

35พวกเขาระลึกได้ว่าพระเจ้าทรงเป็นพระศิลา

ระลึกได้ว่าพระเจ้าผู้สูงสุดทรงเป็นพระผู้ไถ่ของพวกเขา

36แต่แล้วพวกเขาจะยกยอพระองค์ด้วยลมปาก

มุสาต่อพระองค์ด้วยลิ้นของพวกเขา

37จิตใจของพวกเขาไม่ได้จงรักภักดีต่อพระองค์

พวกเขาไม่ได้ซื่อสัตย์ต่อพันธสัญญาของพระองค์

38ถึงกระนั้นพระองค์ยังทรงเมตตากรุณา

พระองค์ทรงอภัยความชั่วช้าของพวกเขา

และไม่ได้ทำลายล้างพวกเขาเสียหมด

หลายต่อหลายครั้งพระองค์ทรงยับยั้งความกริ้ว

ไม่ให้พระพิโรธพลุ่งขึ้นเต็มที่

39พระองค์ทรงระลึกว่าพวกเขาเป็นเพียงมนุษย์

เป็นแค่ลมวูบหนึ่ง ซึ่งผ่านไปแล้วไม่หวนกลับมา

40พวกเขากบฏต่อพระองค์ในถิ่นกันดาร

และกระทำให้พระองค์เศร้าพระทัยในดินแดนร้างเปล่าบ่อยเหลือเกิน!

41พวกเขาลองดีกับพระเจ้าครั้งแล้วครั้งเล่า

พวกยั่วยุองค์บริสุทธิ์แห่งอิสราเอล

42พวกเขาไม่ได้นึกถึงพระเดชานุภาพ

ในวันที่พระองค์ทรงช่วยพวกเขาให้พ้นจากผู้ข่มเหงรังแก

43ในวันที่พระองค์ทรงสำแดงหมายสำคัญต่างๆ ในอียิปต์

ทรงสำแดงปาฏิหาริย์ต่างๆ ในดินแดนโศอัน

44พระองค์ทรงเปลี่ยนน้ำให้เป็นเลือด

จนไม่มีใครอาจดื่มน้ำจากธารน้ำได้

45พระองค์ทรงส่งฝูงเหลือบมาเล่นงานพวกเขา

และทรงส่งฝูงกบมาทำลายล้างพวกเขา

46พระองค์ทรงยกพืชผลของพวกเขาให้แก่ตั๊กแตน

ทรงยกผลิตผลของพวกเขาให้แก่ฝูงตั๊กแตน

47พระองค์ทรงให้ลูกเห็บทำลายเถาองุ่นของพวกเขา

และทรงให้น้ำค้างแข็งทำลายต้นมะเดื่อของพวกเขา

48พระองค์ทรงให้ลูกเห็บจัดการกับฝูงวัวของพวกเขา

ทรงให้ฟ้าผ่าจัดการกับฝูงปศุสัตว์ของพวกเขา

49พระองค์ทรงระบายความกริ้วอันเกรี้ยวกราด

ทรงระบายพระพิโรธ ความขุ่นเคืองพระทัย และการเป็นปฏิปักษ์ต่อพวกเขา

ทรงส่งเหล่าทูตสวรรค์ผู้ล้างผลาญมาลงโทษพวกเขา

50พระองค์ทรงเตรียมทางสำหรับพระพิโรธของพระองค์

พระองค์ไม่ได้ทรงไว้ชีวิตพวกเขา

แต่ทรงหยิบยื่นพวกเขาให้แก่โรคระบาด

51พระองค์ทรงประหารลูกหัวปีทั้งสิ้นในอียิปต์

คือผลแรกแห่งวัยฉกรรจ์ในเต็นท์ของฮาม

52แต่พระองค์ทรงนำประชากรของพระองค์ออกมาอย่างฝูงแกะ

พระองค์ทรงนำพวกเขาดั่งนำแกะผ่านถิ่นกันดาร

53พระองค์ทรงนำพวกเขามาอย่างปลอดภัย พวกเขาจึงไม่หวาดหวั่น

แต่น้ำทะเลซัดท่วมศัตรูของพวกเขา

54ดังนั้นพระองค์ทรงนำพวกเขามาถึงเขตดินแดนบริสุทธิ์ของพระองค์

มายังดินแดนเทือกเขาซึ่งได้มาโดยพระหัตถ์ขวาของพระองค์

55พระองค์ทรงขับไล่ชนชาติต่างๆ ไปต่อหน้าต่อตาพวกเขา

และแบ่งสรรปันส่วนดินแดนให้พวกเขาเป็นมรดก

พระองค์ทรงให้เผ่าต่างๆ ของอิสราเอลตั้งถิ่นฐานในบ้านของคนเหล่านั้น

56แต่พวกเขาก็ยังลองดีกับพระเจ้า

และกบฏต่อองค์ผู้สูงสุด

พวกเขาไม่ยอมปฏิบัติตามกฎเกณฑ์ของพระองค์

57เช่นเดียวกับบรรพบุรุษ พวกเขาไม่มีความจงรักภักดีและไม่มีความซื่อสัตย์

เหมือนคันธนูบิดที่ไว้ใจไม่ได้

58พวกเขายั่วยุพระพิโรธด้วยสถานบูชาบนที่สูงทั้งหลาย

พวกเขากระตุ้นความหึงหวงของพระองค์ด้วยรูปเคารพต่างๆ

59เมื่อพระเจ้าทรงได้ยิน พระองค์ก็ทรงพระพิโรธยิ่งนัก

พระองค์ไม่ทรงยอมรับอิสราเอลเลย

60พระองค์ทรงละทิ้งพลับพลาแห่งชิโลห์

ที่ซึ่งพระองค์ประทับท่ามกลางมนุษย์

61และทรงยินยอมให้หีบพันธสัญญาของพระองค์ถูกยึดไป

ทรงหยิบยื่นสง่าราศีของพระองค์ให้ตกอยู่ในมือของศัตรู

62พระองค์ทรงกระทำให้ประชากรของพระองค์ตกเป็นเหยื่อของคมดาบ

พระองค์ทรงพระพิโรธต่อผู้ที่เป็นกรรมสิทธิ์ของพระองค์ยิ่งนัก

63ไฟเผาผลาญหนุ่มฉกรรจ์

ส่วนหญิงสาวไม่มีเพลงสมรส

64เหล่าปุโรหิตถูกประหารด้วยดาบ

และภรรยาม่ายของพวกเขาก็ไม่สามารถร้องไห้ไว้ทุกข์

65แล้วองค์พระผู้เป็นเจ้าทรงลุกขึ้นดั่งตื่นจากบรรทม

เหมือนนักรบสร่างจากฤทธิ์เหล้าองุ่น

66พระองค์ทรงรุกไล่ศัตรูของพระองค์ให้ล่าถอยไป

พระองค์ทรงส่งพวกเขาไปสู่ความอัปยศนิรันดร์

67แล้วพระองค์ทรงปฏิเสธเต็นท์ของโยเซฟ

พระองค์ไม่ได้ทรงเลือกชนเผ่าเอฟราอิม

68แต่พระองค์ทรงเลือกเผ่ายูดาห์

และภูเขาศิโยนที่พระองค์ทรงรัก

69พระองค์ทรงสร้างสถานนมัสการของพระองค์ให้สูงตระหง่านและยืนยง

ดั่งพื้นปฐพีที่พระองค์ทรงสถาปนาไว้เป็นนิตย์

70พระองค์ทรงเลือกดาวิดผู้รับใช้ของพระองค์

และทรงนำเขาออกมาจากคอกแกะ

71ทรงนำเขาออกจากการเลี้ยงดูฝูงแกะ

มาเป็นผู้เลี้ยงดูยาโคบประชากรของพระองค์

เลี้ยงดูอิสราเอลผู้เป็นกรรมสิทธิ์ของพระองค์

72และดาวิดได้เลี้ยงดูพวกเขาด้วยใจซื่อสัตย์สุจริต

นำพวกเขาไปด้วยมืออันเชี่ยวชาญ