Salomo Mmebusɛm Nkekaho
1Eyinom yɛ Salomo mmebusɛm nkekaho a Yudahene Hesekia afotufo kyerɛwee:
2Ɛyɛ Onyankopɔn anuonyamhyɛ sɛ wɔde asɛm sie;
sɛ wɔpɛɛpɛɛ asɛm mu nso hyɛ ahemfo anuonyam.
3Sɛnea ɔsoro korɔn na asase mu dɔ no,
saa ara na wɔrentumi nhwehwɛ ahemfo koma mu.
4Sɛ woyi dwetɛ ho fi a,
na ato nea ɛkɔ dwetɛdwumfo nsam;
5Yi amumɔyɛfo fi ɔhene anim,
na trenee bɛma nʼahengua atim.
6Mma wo ho so wɔ ɔhene anim,
na mpere dibea wɔ atitiriw mu;
7Eye ma no sɛ ɔbɛka akyerɛ wo se, “Bra soro ha,”
sen sɛ ɔbɛbrɛ wo ase wɔ otitiriw bi anim.
Nea wode wʼani ahu no
8mpɛ ntɛm mfa nkɔ asennii,
na sɛ awiei no wo yɔnko gu wʼanim ase a
dɛn na wobɛyɛ?
9Sɛ wo ne wo yɔnko di asɛm a
nna obi foforo ahintasɛm adi,
10anyɛ saa a, nea ɔbɛte no begu wʼanim ase
na din bɔne a wubenya no rempepa da.
11Asɛm a wɔka no sɛnea ɛfata no
te sɛ sika kɔkɔɔ a wɔabɔ sɛ aprɛ
de atuatua dwetɛ nsiesiei mu.
12Sikakɔkɔɔ asokaa anaa sikakɔkɔɔ ankasa ahyehyɛde
te sɛ onyansafo animka a ɔde ma nea ɔyɛ aso ma no.
13Sɛnea sukyerɛmma ma wim dwo wɔ otwabere mu no,
saa ara na ɔsomafo nokwafo te ma wɔn a wɔsoma no no;
na ɔma ne wuranom akomatɔyam.
14Omununkum ne mframa a ɛmfa osu mma no
te sɛ onipa a ɔde akyɛde a ɔmmfa mma hoahoa ne ho.
15Ntoboase ma sodifo ti da,
na tɛkrɛmabere tumi bu dompe mu.
16Sɛ wunya ɛwo a, nni ntra so,
ne bebrebe bɛma woafe.
17Ntaa nkɔ wo yɔnko fi,
wo ho fono no a, ɔbɛtan wo.
18Onipa a odi adansekurum tia ne yɔnko no
te sɛ kontibaa, afoa anaa bɛmma a ano yɛ nnam.
19Ɛse a ɛyare ɔkekaw anaa nan a ɛyɛ apakye
te sɛ nea wode wo ho to ɔtorofo so hiada mu.
20Nea ɔto dwom kyerɛ ɔwerɛhowni no,
te sɛ nea ɔpa ntama gu awɔwbere mu
anaa te sɛ nsa nyinyanyinya a wohwie gu apirakuru so.
21Sɛ ɔkɔm de wo tamfo a, ma no aduan nni;
sɛ osukɔm de no a, ma no nsu nnom.
22Sɛ woyɛ saa a, wobɛsosɔ nnyansramma agu nʼatifi,
na Awurade bɛma wo akatua.
23Sɛnea atifi fam mframa de osu ba no,
saa ara na tɛkrɛma a edi nseku de omuna ba.
24Eye sɛ wobɛtena suhyɛ twɔtwɔw ase baabi,
sen sɛ wo ne ɔyere tɔkwapɛfo bɛtena fie.
25Nsuonwini a ɔkra a atɔ beraw nya no
te sɛ anigyesɛm a efi akyirikyiri.
26Asuti a afono anaa abura a ayɛ pɔtɔɔ
te sɛ ɔtreneeni a ogyaa ne ho ma amumɔyɛfo.
27Enye sɛ wodi ɛwo ntraso,
saa ara na ɛnyɛ anuonyam sɛ obi bɛhwehwɛ nsɛm a mu dɔ mu.
28Onipa a onni ahohyɛso no
te sɛ kuropɔn a nʼafasu abubu agu fam.
Más proverbios de Salomón
1También estos son otros proverbios de Salomón, copiados por los escribas de Ezequías, rey de Judá.
2La gloria de Dios es ocultar un asunto
y la gloria de los reyes es investigarlo.
3Tan impenetrable es el corazón de los reyes
como alto es el cielo y profunda la tierra.
4Quita la escoria de la plata
y de allí saldrá material para25:4 saldrá material para. Alt. sacará una copa para. el orfebre;
5quita de la presencia del rey a oficiales malvados
y el rey afirmará su trono en la justicia.
6No te des importancia en presencia del rey
ni reclames un lugar entre la gente importante;
7vale más que el rey te diga: «Sube acá»
y no que te humille ante gente importante.
Lo que has visto con tus ojos
8no lo lleves25:7-8 gente importante. Lo que … no lo lleves. Alt. gente importante / sobre la que hayas posado tus ojos. 8 No vayas. de inmediato al tribunal,
pues ¿qué harás si a fin de cuentas
tu prójimo te pone en vergüenza?
9Defiende tu causa contra tu prójimo,
pero no traiciones la confianza de nadie,
10no sea que te avergüence el que te oiga
y ya no puedas quitarte la infamia.
11Como manzanas de oro con incrustaciones de plata
son las palabras dichas a tiempo.
12Como anillo o collar de oro fino
son los regaños del sabio en oídos atentos.
13Como frescura de nieve en día de la cosecha
es el enviado confiable para quien lo envía,
pues infunde nuevo ánimo en sus amos.
14Nubes y viento, y nada de lluvia,
es quien presume de dar y nunca da nada.
15Con paciencia se convence al gobernante.
¡La lengua amable quebranta hasta los huesos!
16Si encuentras miel, no te empalagues;
la mucha miel provoca náuseas.
17No frecuentes la casa de tu amigo;
no sea que lo fastidies y llegue a aborrecerte.
18Un mazo, una espada, una aguda saeta,
eso es el testigo falso que declara contra su amigo.
19Confiar en gente desleal en momentos de angustia
es como tener un diente roto o una pierna vacilante.
20Dedicarle canciones al corazón afligido
es como echarle vinagre a una herida
o como andar desabrigado en un día de frío.
21Si tu enemigo tiene hambre, dale de comer;
si tiene sed, dale de beber.
22Actuando así, harás que se avergüence de su conducta,25:22 harás … conducta. Lit. ascuas amontonarás sobre su cabeza.
y el Señor te lo recompensará.
23Con el viento del norte vienen las lluvias;
con la lengua viperina, las malas caras.
24Más vale habitar en un rincón de la azotea
que compartir el techo con mujer pendenciera.
25Como el agua fresca a la garganta reseca
son las buenas noticias desde lejanas tierras.
26Manantial turbio, contaminado pozo,
es el justo que flaquea ante el impío.
27No hace bien comer mucha miel
ni es honroso buscar la propia gloria.
28Como ciudad sin defensa y sin murallas
es quien no sabe dominarse.